Νίκος Οικονομίδης: Πένθιμη παραλλαγή των «Μοιραίων» του Κώστα Βάρναλη

Ριζοσπάστης, 17/12/1974

Είναι Τρίτη 17 Δεκέμβρη του 1974 όταν ο Ριζοσπάστης αναγγέλλει από την πρώτη του σελίδα το θάνατο του ποιητή του λαού Κώστα Βάρναλη: «Η καρδιά του ποιητή του “Οδηγητή” δεν άντεξε άλλο στη δοκιμασία. Ο Κώστας Βάρναλης, κορυφαίος ποιητής του λαού μας, τιμημένος με το βραβείο «Λένιν», που συνταίριασε το στίχο, το λόγο και τη ζωή με τους αγώνες του λαού μας, πέθανε, χθες το βράδυ. Η Ελλάδα χάνει έναν κορυφαίο πνευματικό άνθρωπο κι ο λαός μας τον πιο αγαπημένο ποιητή, που του στάθηκε πάντα στο πλευρό του. Που τα τραγούδια του έδωσαν ελπίδες και πίστη…». Την επόμενη μέρα χιλιάδες λαού σηκώνουν στους ώμους τους το φέρετρο του ποιητή και αποχαιρετάνε τον «παππού των λαϊκών αγώνων».

Δυο βδομάδες αργότερα, την πρωτοχρονιά του 1975 δημοσιεύεται στο Ριζοσπάστη το παρακάτω ποίημα του Νίκου Οικονομίδη (συντάκτης ―με το ψευδώνυμο «Ο Παλιός»― της στήλης «Έμμετρος Ρίζος», από το πρώτο νόμιμο μεταπολιτευτικό φύλλο της εφημερίδας και για χρόνια αργότερα). Παίρνοντας στίχους από το γνωστό ποίημα του Κ. Βάρναλη Οι μοιραίοι, ο Νίκος Οικονομίδης φτιάχνει έναν έμμετρο συγκινητικό αποχαιρετισμό στον σύντροφο ποιητή. 

Πένθιμη παραλλαγή

(Οι Μοιραίοι)

«Μεσ’ στην υπόγεια την ταβέρνα»

τρέχει το δάκρυ μας βροχή

απόψε ταβερνιάρη κέρνα

για να μεθύσουν οι φτωχοί.

Όσα κι αν πιούνε ποτηράκια

δεν πάνε κάτω τα φαρμάκια.

― Όχι, να μη τον κλάψουμε άλλο

εκείνος το ’πε: Μ’ εννοείς;

«Ω, πόσο βάσανο μεγάλο

το βάσανο είναι της ζωής»!

Μα ο νους απόψε τυραγνιέται

μ’ ό,τι δικό του αναθυμιέται.

«Ήλιε και θάλασσα γαλάζα

και βάθος του άσωστου ουρανού

ω, της αυγής κροκάτη γάζα»

μεσ’ στην ψυχή του και στο νου

στίχοι ―μεστοί του― είχατε γίνει

για δίκιο και γι’ αδελφοσύνη.

Πάλαιψε με το ριζικό μας

με το Θεό που μας μισεί

με το κεφάλι το κακό μας

και της καρδιάς του το κρασί

μέσα στο στίχο του έχει κλείσει

για να πνιγούν της γης τα μίση.

Μέσα στη σκοτεινή ταβέρνα

απόψε πίνουμε σκυφτοί

Χάρε από δω για λίγο πέρνα

με της αλήθειας τον ποιητή

Κι αν σε μεθύσουμε όλοι αντάμα

ίσως να γίνει κάνα θάμα.

ΝΙΚΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ