Δεν θα μπω στην βάσανο να μιλήσω για την πρόστυχη ενέργεια κάποιων μπουζουκοκέφαλων να πετσοκόψουν τον Καβάφη στην προκρούστεια κλίνη τού λειψού μυαλού τους. Έχουν ειπωθεί κι έχουν γραφτεί τόσα πολλά ώστε ο δικός μου λόγος περιττεύει. Το μόνο που θά 'θελα να σχολιάσω είναι τούτο: πάλι καλά να λέμε που απλώς πετσόκοψαν την καβάφεια ρήση και δεν πρόσθεσαν και δικά τους λόγια. Για σκεφτείτε ότι, προκειμένου να κάνουν την προπαγάνδα τους καλύτερα, θα μπορούσαν π.χ. να αποδώσουν στον μεγάλο αλεξανδρινό ποιητή τον στίχο "είν' επικίνδυνο πράγμα η βία, απ' όπου κι αν προέρχεται"...
Όμως, με αφορμή τον ντόρο που δημιουργήθηκε, εκτιμώ πως είναι ευκαιρία να ασχοληθούμε σε τούτο το ιστολόγιο με κάτι που δεν είναι να γίνεται πουθενά αλλού: να διαβάσουμε όλο το ποίημα στο οποίο περιέχεται ο επίμαχος στίχος. Έτσι, θα έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε τα καβαφικά λόγια μπούμερανγκ στα μούτρα όλων εκείνων που νόμισαν ότι μπορούν να παίξουν εν ου παικτοίς:
Εν μεγάλη ελληνική αποικία, 200 π.Χ.
Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ ευχήν στην Aποικία
δεν μέν’ η ελαχίστη αμφιβολία,
και μ’ όλο που οπωσούν τραβούμ’ εμπρός,
ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός
να φέρουμε Πολιτικό Aναμορφωτή.
Όμως το πρόσκομμα κ’ η δυσκολία
είναι που κάμνουνε μια ιστορία
μεγάλη κάθε πράγμα οι Aναμορφωταί
αυτοί. (Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ
δεν τους χρειάζονταν κανείς.) Για κάθε τι,
για το παραμικρό ρωτούνε κ’ εξετάζουν,
κ’ ευθύς στον νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,
με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.
Έχουνε και μια κλίσι στες θυσίες.
Παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη·
η κατοχή σας είν’ επισφαλής:
ή τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Aποικίες.
Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,
κι από την άλληνα την συναφή,
κι από την τρίτη τούτην: ως συνέπεια φυσική·
είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τί να γίνει;
σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.
Κι όσο στον έλεγχό τους προχωρούνε,
βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε·
πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.
Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,
κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς,
απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,
να δούμε τι απομένει πια, μετά
τόση δεινότητα χειρουργική.—
Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.
Να μη βιαζόμεθα· είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία.
Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.
Έχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, η Aποικία.
Όμως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;
Και τέλος πάντων, νά, τραβούμ’ εμπρός. (*)
Δηλαδή... γαμώ το φελέκι μου! Δεν είναι μόνο η αριστουργηματική κεντρική ιδέα αλλά και τόσοι αξιομνημόνευτοι στίχοι που υπάρχουν σε τούτο το ποίημα! Κι όμως, οι ουτιδανοί προτίμησαν το πετσόκομμα. Ε, λοιπόν, φτύνω στα μούτρα τους ολόκληρη την δεύτερη στροφή. Όντως θα αισθανθούμε ευτυχείς σαν έρθει η μέρα που, καθώς θα τραβάμ' εμπρός, δεν θα τους χρειάζεται κανείς!
(*) Από το βιβλίο "Κ.Π.Καβάφης: Ποιήματα" (σε εικονογράφηση από τον Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα), εκδόσεις Ίκαρος, 3η έκδοση - 2003. Ζητώ ειλικρινή συγγνώμη από τον μεγάλο ποιητή για την μεταγραφή τού αριστουργήματός του σε μονοτονικό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου