Απ. Σπήλιος: «Μπελογιάννης»

Ο Ν. Μπελογιάννης ανάμεσα σε συναγωνιστές του ΕΛΑΣ

Σαν σήμερα, στις 22 Δεκέμβρη του 1915, γεννήθηκε ο κομμουνιστής ήρωας Νίκος Μπελογιάννης. Ο Μπελογιάννης ανέπτυξε πολιτική δράση όντας μαθητής Γυμνασίου ακόμα, ενώ εντάχθηκε στο ΚΚΕ το 1934. Τον Ιούλη του 1934 διώχτηκε από το πανεπιστήμιο για την επαναστατική του δράση. Το 1935 εκλέχθηκε Γραμματέας της ΚΟ Αμαλιάδας του ΚΚΕ, ενώ στη συνέχεια ως φαντάρος στην Πάτρα διετέλεσε Γραμματέας της ΚΟ στο στρατό.

Το Μάη του 1938 συνελήφθη από τη μεταξική δικτατορία και καταδικάστηκε σε 5 χρόνια φυλάκιση και 2 χρόνια εξορία. Ο πόλεμος του 1940 τον βρήκε στη φυλακή, ενώ ήταν ανάμεσα στους χιλιάδες κομμουνιστές που η κυβέρνηση παρέδωσε στις δυνάμεις κατοχής. Το Σεπτέμβρη του 1943, όντας άρρωστος και κρατούμενος στο «Σωτηρία» κατόρθωσε να αποδράσει και να ενταχθεί στην ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση, αναλαμβάνοντας Α’ Γραμματέας της ΚΟ Πάτρας και στη συνέχεια οργανωτής του Γραφείου Περιοχής στη Νότια Πελοπόννησο.

Το Δεκέμβρη του 1946 εντάχθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό (Πελοποννήσου), το 1947 στο Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ στον τομέα Διαφώτισης και κατόπιν υποδιοικητής της Σχολής Αξιωματικών του ΔΣΕ. Στη συνέχεια έγινε Πολιτικός Επίτροπος της 102 Ταξιαρχίας και κατόπιν της 10ης και 1ης Μεραρχίας του ΔΣΕ.

Το 1950 έχοντας περάσει στις Λαϊκές Δημοκρατίες εξελέγη αναπληρωματικό και λίγο καιρό αργότερα τακτικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Επέστρεψε παράνομα στην Ελλάδα στις 7/6/1950 με κομματική αποστολή (την ανασυγκρότηση των παράνομων Κομματικών Οργανώσεων), συνελήφθη στις 20/12/1950 μαζί με άλλους συντρόφους του και στις 19/10/1951 παραπέμφθηκε στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών με βάση τον ΑΝ 509/1947.

Στις 15/2/1952, δικάστηκε για δεύτερη φορά ως «κατάσκοπος» με τον μεταξικό νόμο ΑΝ 375/1936. Με ένα κόκκινο γαρίφαλο στο χέρι και οπλισμένος με τη δύναμη και την αξιοπρέπεια του λαϊκού αγωνιστή, μέλους του ΚΚΕ, μετέτρεψε τη δίκη του σε βήμα καταγγελίας κατά των διωκτών του.

Ο Νίκος Μπελογιάννης βάδισε αλύγιστος το δρόμο της υπέρτατης θυσίας: «Η ζωή μου», τόνισε ο ίδιος, «συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του. Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ' αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω».

Στις 30 Μάρτη 1952, ώρα τρεις μετά τα μεσάνυχτα, στις φυλακές της Καλλιθέας επικρατεί νεκρική σιγή. Ακούγονται τα βαριά βήματα του δεσμοφύλακα. Φτάνει στο κελί του Νίκου Μπελογιάννη. Το ξεκλειδώνει, τον ξυπνάει. Δίπλα του στέκει, όπως ένα μακάβριο φάντασμα, ο βασιλικός επίτροπος συνταγματάρχης Αθανασούλης. Διαβάζει στον Μπελογιάννη την απόφαση να τον οδηγήσουν μαζί με τους συγκρατούμενούς του Ν. Καλούμενο, Η. Αργυριάδη και Δ. Μπάτση, στην εκτέλεση. Στις 3 και 20 η φάλαγγα βγήκε από τις πόρτες των φυλακών κατευθυνόμενη με δαιμονισμένη ταχύτητα προς το «συνήθη τόπο των εκτελέσεων», το Γουδί.

Το απόσπασμα παρατάσσεται με τα όπλα «επί σκοπόν». Είναι σκοτάδι ακόμα. Οι αρχιδήμιοι στρέφουν τους προβολείς των αυτοκινήτων στα πρόσωπα των μελλοθανάτων. Ωρα 4 και 12 λεπτά. Ακούγονται οι δολοφονικές ομοβροντίες. Το έγκλημα της κυβέρνησης Πλαστήρα ολοκληρώθηκε.

Οι εφημερίδες θα γράψουν, ότι ο Μπελογιάννης είχε ακούσει ήρεμος μ' ένα πικρό χαμόγελο, την καταδίκη του σε θάνατο, αποχαιρέτησε τους συγκρατουμένους του στις φυλακές και μπρος στο εκτελεστικό απόσπασμα αρνήθηκε να του δέσουν τα μάτια. Ζητωκραύγασε για το ΚΚΕ και έπεσε από τις σφαίρες του αποσπάσματος. Ηταν 37 χρόνων.

Το ποίημα του Απόστολου Σπήλιου γράφτηκε αμέσως μετά τη δολοφονία του Μπελογιάννη και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επονίτης τον Απρίλη του 1952.

Μπελογιάννης

Τα φίδια γύρω του σφυρίζουν μανιασμένα

μα η λεβεντιά μετριέται με καρδιά.

Γέμισε πάλι τ’ όνομά τον τους αιθέρες

Με τους αητούς πετάει συντροφιά.

Βατράχια και γουστέρες, σαλιγκάρια,

που το καβούκι τους λατρεύουν για θεό

ως τον κοιτάν τους κόβεται η ανάσα

και κρύβονται στο βούρκο τον πηχτό…

Οι νυχτερίδες πήγαν ένα γύρω:

Θάνατος στάζει από τις φτερούγες τους βαρύς.

Kaι πολεμάει ολόρθος, με το χάρο

στα μαρμαρένια αλώνια ο διγενής.

Μιλάει μέσα στη νύχτα—και χαράζει

μιλάει και αναφτερώνουν οι  καρδιές

τα λόγια του η πατρίδα τα προστάζει

καθώς μιλάει μέσα στη νύχτα ο Κουκουές.

Πουλιά, νερά, κλαριά λουλουδιασμένα

και περιστέρια με φτερούγες άσπρο φως…

—Και δω θα φέξει! λέει το παλικάρι

και δω θα λάμψει ο ήλιος ο γλυκός.

Οι  νυχτερίδες πήγαν ένα γύρω.

Θάνατος στάζει απ’ τις φτερούγες τους, βαρύς.

Και πολεμάει ολόρθος με το χάρο

στα μαρμαρένια αλώνια ο Διγενής…

1-3-52

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΠΗΛΙΟΣ  

Τα βιογραφικά στοιχεία από το 902.γρ