Τρίτη 7 Μαΐου 2013

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΗΣ: 100 χρόνια από τη γέννησή του - Εκδήλωση στο πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης




Φιλολογική εκδήλωση αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τη γέννηση του λογοτέχνη Δημήτρη Χατζή (1913-1981) που έζησε για πολλά χρόνια πολιτικός πρόσφυγας στην Ουγγαρία οργάνωσε το Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας της πρεσβείας της Ελλάδας στην Ουγγαρία σε συνεργασία με το Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βουδαπέστης.
Στο χαιρετισμό της η διευθύντρια του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών Ντόρα Σόλτι υπενθύμισε ότι αυτή η πανεπιστημιακή έδρα ιδρύθηκε από Ούγγρους ελληνιστές, όπως ο Ιούλιος Μοράβσικ, αρχικά ως έδρα Βυζαντινών Σπουδών, με τη συμβολή του Δημήτρη Χατζή, στην οποία ο ίδιος δίδαξε, μετά την εκπόνηση της διδακτορικής του διατριβής για τη βυζαντινή λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου.

Ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας της Ελληνικής Πρεσβείας, Νίκος Βλαχάκης, προλογίζοντας τόνισε ότι με αυτή την εκδήλωση τιμής επιχειρείται μια ενοποιητική αντιμετώπιση της προσωπικότητας του Δημήτρη Χατζή, ως πανεπιστημιακού δασκάλου, λογοτέχνη και δημοσιογράφου στον ελληνικό και ομογενειακό Τύπο ήδη από την εποχή του Μεσοπολέμου.

Ο ίδιος διάβασε απόσπασμα του μηνύματος που είχαν απευθύνει ο Δ. Χατζής, ο γλύπτης Μέμος Μακρής και η ζωγράφος Ζιζή Μακρή για την επιβολή της επτάχρονης δικτατορίας στην Ελλάδα, μέσω του ελληνικού προγράμματος του Ραδιοφωνικού Σταθμού Βουδαπέστης.

Ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης, Γιάννης Παππάς, ποιητής και πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Πάτρας, τόνισε την εξέχουσα θέση που κατέχει ο Δημήτρης Χατζής ανάμεσα στους μεταπολεμικούς συγγραφείς, καθώς, όπως σημείωσε, το έργο του χαρακτηρίζεται από στοιχεία κοινωνικού ρεαλισμού ανάμεικτου με ένα βαθύ ανθρωπισμό και μια μοναδική ευαισθησία.

Όπως παρατήρησε ο ομιλητής, το πνεύμα του συγγραφέα, διαχέεται σε ολόκληρη τη δημιουργία του που αποτελείται κυρίως από διηγήματα, αποτελώντας έτσι έναν από τους κυριότερους εκπροσώπους μιας νεοελληνικής λογοτεχνίας της μικρής φόρμας, ενώ η κεντρική θέση που κατέχει στην αφήγησή του το μικρό αστικό κέντρο του προσδίδει μια ιδιαιτερότητα, διακριτή από τους μυθιστοριογράφους της «γενιάς της δεκαετίας του 1930» οι οποίοι είναι οι κατεξοχήν εκπρόσωποι του αστικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα.

Ο Χατζής με αυτόν τον τρόπο προεκτείνει τα ηθογραφικά στοιχεία του νεοελληνικού πεζογραφήματος του τέλους του 19ου και αρχών του 20ού αιώνα, προσδίδοντας τους σαφή κοινωνικό περιεχόμενο, ενώ οι αναμνήσεις από τις εμπειρίες της Εθνικής Αντίστασης έχουν επίσης δεσπόζουσα θέση στην αφήγησή του, επισήμανε ο Γιάννης Παπάς.

Μια σύγχρονη ανάγνωση του έργου του Δημήτρη Χατζή, σε συσχετισμό με τις σημερινές κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα της κρίσης, με ιδιαίτερη αναφορά στις θεματικές του επιλογές και στους χαρακτήρες των ηρώων των διηγημάτων του, οι οποίοι αποτελούν εκπροσώπους της κοινωνικής πραγματικότητας της Ελλάδας του 20ού αιώνα και των οποίων η μοίρα συμπλέκεται με την ιστορία, επιχείρησε η φιλόλογος στην έδρα Νεοελληνικών του ίδιου Πανεπιστημίου, Ράλια Ψοφογιαννάκη.

Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε η παρέμβαση της φιλολόγου και μαθήτριας του Δημήτρη Χατζή στο Πανεπιστήμιο, Ευαγγελίας Τσαρουχά, η οποία αναφέρθηκε σε ανθρώπινες στιγμές του συγγραφέα, τη συνεργασία τους για τη μετάφραση και επιμέλεια ελληνικών λογοτεχνικών κειμένων στην ουγγρική γλώσσα, αλλά και για τη μεγάλη λαχτάρα του για επιστροφή στην πατρίδα, επιθυμία που σφράγισε καθοριστικά το έργο του ως συγγραφέα του «νόστου» των Ελλήνων και της ιδιαίτερης πατρίδας του της Ηπείρου.

Ποιος ήταν ο Δημήτρης Χατζής

Ο πολυγραφότατος πεζογράφος Δημήτρης (Τάκης) Χατζής (1913 - 1981) γεννήθηκε στα Γιάννενα. Γιος του διηγηματογράφου, δημοσιογράφου - εκδότη της εφημερίδας «Ήπειρος», φοίτησε στο Ιόνιο Γυμνάσιο Αθήνας. Το 1930 ανέλαβε την έκδοση της «Ηπείρου».

Πρωτοεμφανίστηκε στα Γράμματα με ποιήματα («Νουμάς» 1931 και «Νέα Εστία» 1932). Το 1932 εντάχθηκε στο ΚΚΕ. Το 1936 εξορίστηκε στη Φολέγανδρο. Λίγους μήνες αργότερα αφέθηκε ελεύθερος. Στην κατοχή δημοσιογραφούσε στον παράνομο «Ριζοσπάστη» και ήταν μέλος της ομάδας του παράνομου σωζόμενου τυπογραφείου της ΚΕ του ΕΑΜ, στην Καλλιθέα, δημοσιογράφος και διορθωτής των εφημερίδων «Ελεύθερη Ελλάδα», «Απελευθερωτής» και άλλων εντύπων που έβγαζε το τυπογραφείο. Αργότερα δούλεψε στο τυπογραφείο του Βουνού. Το 1947 επιστρατεύτηκε στα Γιάννενα. Το Μάρτη του 1948 κατέφυγε στο ΔΣΕ, στου οποίου τα έντυπα δημοσίευε διηγήματα και ανταποκρίσεις. Από το 1949 έζησε σε διάφορες σοσιαλιστικές χώρες. Σπούδασε Βυζαντινολογία και δίδαξε Νεοελληνική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης. Στην προσφυγιά δημοσίευε κείμενά του στο περιοδικό «Πυρσός» και εξέδωσε αρκετά έργα του. Το 1974 επαναπατρίστηκε. Έγινε επισκέπτης καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Πάτρας, αλλά σύντομα αποπέμφθηκε από το υπουργείο Παιδείας. Από το 1980 έως το θάνατό του, 1981, εξέδιδε το περιοδικό «Στίγμα», με αντικείμενο την παγκόσμια Λογοτεχνία.


Δεν υπάρχουν σχόλια: