ΜΑΤΩΜΕΝΟΣ ΓΑΜΟΣ

Ο ποιητής και ο συνθέτης

Ενότητα πέντε τραγουδιών σε στίχους Νίκου Γκάτσου από το ομότιτλο θεατρικό έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, που ανέβηκε στο Θέατρο Τέχνης το 1948, σε μετάφραση Νίκου Γκάτσου και μουσική Μάνου Χατζιδάκι. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους του έργου η Βάσω Μεταξά, η Έλλη Λαμπέτη και ο Βασίλης Διαμαντόπουλος. Τα τραγούδια κυκλοφόρησαν τον Οκτώβρη του 1965 σε δίσκο 33 στροφών με τίτλο  ΜΑΤΩΜΕΝΟΣ ΓΑΜΟΣ/ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ, με ερμηνευτή τον Λάκη Παππά.

Τώρα νυφούλα μου χρυσή       

Τώρα νυφούλα μου χρυσή

που βγαίνεις απ’ το σπίτι σου

να θυμηθείς πως βγαίνεις

σαν τον Αυγερινό.

Φρεσκολουσμένο το κορμί

καινούργιο το φουστάνι σου

βγαίνεις από το σπίτι σου

στην εκκλησιά να πας.

Νανούρισμα

Νάνι το παιδί μου νάνι

που δεν ήθελε νερό

τ’ άλογό μας το μεγάλο.

Αχ καρδούλα μου ποιος ξέρει

τι να λέει το ποταμάκι

στο λιβάδι το χλωρό.

Νάνι το νερό το μαύρο

μες στα πράσινα χορτάρια

που ψιλό τραγούδι πιάνει.

Νάνι την τριανταφυλλιά μου

που τη γης δακρυοποτίζει

τ’ άλογό μας το καλό.

Τ’ έχει πόδια λαβωμένα

τραχηλιά κρουσταλλιασμένη

τ’ έχει εν’ ασημένιο λάζο

καρφωμένο μες στα μάτια.

Μόνο μια φορά σαν είδε

τ’ αντρειωμένα τα βουνά

εχλιμίντρισε κι εχάθη

στα νερά τα σκοτεινά.

Αχ πού πήγες άλογό μου

που δεν ήθελες να πιεις.

Αχ μαράζι μες στο χιόνι.

Νάνι το γαρούφαλό μου

που τη γης δακρυοποτίζει,

τ’ άλογό μας το καλό.

Μην έρχεσαι μη μπαίνεις

το παρεθύρι κλείσ’ το

με φυλλωσιές ονείρου

μ’ όνειρα φυλλωσιάς.

Κοιμάται το παιδάκι μου

σωπαίνει το μωρό μου.

Αχ πού πήγες άλογό μου

που δεν ήθελες να πιεις

άλογο της χαραυγής.

Γύρνα φτερωτή του μύλου

Γύρνα φτερωτή του μύλου

να περάσει το νερό

μέριασε θολό ποτάμι

να `ρθει το συμπεθεριό

έβγα στ’ άσπρο σου μπαλκόνι

φεγγαράκι μου χρυσό.

Τραγουδάνε τα νιογάμπρια

και περνάν τον ποταμό

λάμπει στο χορτάρι η πάχνη

φτάνει το συμπεθεριό

μέλι θα γιομίσει τώρα

κάθε μύγδαλο πικρό.

Γύρνα φτερωτή του μύλου

να περάσει το νερό

κι απ’ τον ποταμό που λάμπει

να `ρθει το συμπεθεριό

έβγα στ’ άσπρο σου μπαλκόνι

φεγγαράκι μου χρυσό.

Κουβάρι κουβαράκι

-Κουβάρι κουβαράκι

τί θέλεις να γενείς;

-Ένα χαρτί κρουστάλλι

εν’ άσπρο γιασεμί.

Πριν γεννηθεί να σβήσει

πριν ζήσει να χαθεί.

-Κουβάρι κουβαράκι

τι λες να τραγουδήσεις;

-Λαβωματιές κερένιες

καημούς από μυρτιά.

Η χαραυγή θα γιάνει

τον πόνο της νυχτιάς.

-Κουβάρι κουβαράκι

για ποιον θέλεις να πεις;

-Γι’ αγαπημένο φίλο

γαμπρό χωρίς μιλιά.

Τους είδα ξαπλωμένους

στη μαύρη λαγκαδιά

Ήταν καμάρι της αυγής

Ήταν καμάρι της αυγής

και καβαλάρης όμορφος.

Τώρα μια χούφτα χιόνι.

Γύρισε κάμπους και βουνά

και πανηγύρια πέρασε

στην αγκαλιά των κοριτσιών.

Ποιος το ‘λπιζε να γίνουνε

τα μούσκλια τα νυχτιάτικα

στεφάνι στα μαλλιά του;

ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ

Από το βιβλίο «Νίκος Γκάτσος, ΟΛΑ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ», δωδέκατη έκδοση από τις  εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ, Αθήνα 2010.