Φρανσουά Βιγιόν: Μπαλάντα έμμετρη επιστολή στους φίλους του

«Στα μέσα της δεκαετίας του '70 έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο με τη ποίηση του Φρανσουά Βιγιόν. Το ρούφηξα κυριολεκτικά μέσα σε μια βραδιά. Οι στίχοι του με μάγεψαν. Δεν μπορούσα να πιστέψω πως ένας ποιητής του 15ου αιώνα, τόσο παλιός δηλαδή, έφτανε σε μας με τόσο συνταρακτικό και οικείο τρόπο. Σε λίγες μέρες είχα βάλει μουσική σε 14 μπαλάντες του…

Γνωρίζω την ποίηση, δεν είμαι όμως ούτε κριτικός ούτε μελετητής αυτής της σπουδαίας τέχνης. Όμως απερίφραστα δηλώνω ότι τον θεωρώ για πολλούς λόγους έναν από τους μεγαλύτερους ποιητές όλων των εποχών. Οι στίχοι του, ενώ αντανακλούν την ιστορική περίοδο στην οποία γράφτηκαν, σκίζουν κυριολεκτικά τον χρόνο και λειτουργούν ως σημερινοί...

Είμαι υποχρεωμένος να μιλήσω για τον μεταφραστή του Βιγιόν στα ελληνικά, τον Σπύρο Σκιαδαρέση. Εξέδωσε τη μετάφρασή του αυτή το 1947. Πρέπει να είμαστε ευγνώμονες στον Σκιαδαρέση, γιατί μας μετέφερε όλους τους χυμούς και όλα τα επίπεδα της ποιητικής του Βιγιόν. Σπάνιο επίτευγμα για τόσο μακρινά κείμενα.» Θάνος Μικρούτσικος

Έλεος, έλεος για με το φουκαρά

δείξετε, αδέρφια, φίλοι γκαρδιακοί!

Σε τάφο κείτομαι, όχι σε ισκιερά

δάσια, σ’ αυτήν τη μαύρη φυλακή

που η μοίρα μ’ έχει μ’ άδεια θεϊκή.

Κορίτσια, βλάμηδες, νιοί, γέροι, γριές,

φορτσαδόροι, ακροβάτες, χορευτές,

που πηδάτε με μπρίο κωμικό,

λυγερόφωνοι εσείς τραγουδιστές,

το δόλιο τον Βιγιόν θ’ αφήστε εδώ;

Ψάλτες π’ όλα τα ψέλνετε στραβά,

αλήτες δίχως δυάρα τσακιστή,

μάγκες που κάνετε όλο χωρατά,

διανοούμενοι λίγο ή πολύ χαζοί,

τρεχάτε, πριν ο χάρος τόνε βρει.

Σαν πεθάνει, εσείς πρόθυμοι ποιητές,

θα του φτιάξετε δεκάρικες ωδές.

Αγέρας, φως, δεν βλέπουν το φτωχό,

με βαριούς τοίχους του ’καμαν φασκιές.

Το δόλιο τον Βιγιόν θ’ αφήστε εδώ;

Στα χάλια ελάτε ιδέστε τον αυτά,

αφέντες σπλαχνικοί κι ευγενικοί,

που δεν είστε ρηγάδωνε γενιά,

παρά τ’ αφέντη Θεού είσαστε γονή.

Τον έχουν σε νηστεία στανική,

πληγιάσαν οι μασέλες του οι φτωχές

αλέθοντας ψωμόφλουδες ξερές

και γρούζουν τ’ άντερά του απ’ το νερό

που πίνει με χοντρές χοντρές γουλιές.

Το δόλιο τον Βιγιόν θ’ αφήστε εδώ;

Πρίγκιπες, χάρη με βασιλικές

βούλες πετύχετέ μου και τριχιές

μ’ ένα καλάθι ρίχτε μου να βγω.

Κι οι χοίροι ακόμα τρέχουν μπουλουκιές,

σαν ακούσουν συντρόφου των σκουξιές.

Το δόλιο τον Βιγιόν θ’ αφήστε εδώ;

Francois Villon

Μετάφραση: Σπύρος Σκιαδαρέσης